Diyelim ki, ‘sahaya inmek’, pazarı yerinde görmek ve iş kurmak için Rusya’ya gitmeye karar verdiniz ve bu yolda emin adımlarla ilerliyorsunuz. Normalde aklı başında bir işadamının bu yola çıkmadan evvel bir ‘ön hazırlık’ yapması gerekir. Gideceği ülkeyi, pazarın şartlarını, iş imkanlarını, orada başvuracağı elçilik veya dernek koordinatlarını az da olsa araştırması gerekir.
İşin doğrusu, bu vize meseleleri biraz netameli işlerdir. “Hadi Avrupa’nın, ABD’nin bize vize koymasını anladık da, bu Ruslar kim oluyor da bizden vize istiyor!” diye çıngar çıkarın. Biz onlara havaalanında iki dakkada vermiyor muyuz vizelerini? Hatta Putin bile, “Türkiye’de vize sorunu yok. Yıllar evvel ben gittiğimde de pasaportuma ‘şlop’ diye damga vurdular, kimse nereye gidiyorsun diye sormadı, iki hafta dinlendim” diye hakkımızı teslim etmemiş miydi?
Aslında bu zamanda bu kıyağı kimse kimseye yapmaz. Normal şartlarda, başınızı taştan taşa vurarak öğrenebilirsiniz tüm bu ‘altın bilgileri’. Rusya bir dipsiz kuyudur çünkü. İşadamı için karanlıkta el yordamıyla yol bulunacak bir coğrafya değildir. Öyle “Aldım çantamı elime, düştüm Moskova’nın yoluna” diye türkü söyleyerek öğrenilmez bu işler. Deneme-yanılma yöntemiyle de işiniz zordur. Çok deneyip çok yanılmanız gerekir; muhtemelen ömrünüz vefa etmez.
Son 15 yılda dünya o kadar hızlı değişti ki, vakti zamanında ideolojik şartlandırmalarla “hasım” saydığımız Rusya ile artık “hısım” olduk. İlişkilerde klasik deyimle “bahar havası” yaşanıyor. Hele bir de Başkan Putin’in Türkiye’ye yaptığı tarihi ziyaret yok mu? Hakikaten “yeni dönem”in kapıları sonuna kadar açıldı. Bir bakanımızın ifadesiyle, “Türkiye Rusya’yı yeniden keşfediyor.”
Diyelim ki hayırlısıyla Moskova’ya vasıl oldunuz. Gümrüğü geçtiniz, bir taksiye atlayıp otele kapağı attınız. İyi kötü size akıl verecek, burada iş yapan Türkler de buldunuz. Bu alemde deneyimleri ile, birikimleri “aklı başında adam” kontenjanında muamele gören bazı isimler vardır.
