Rusya’da markette alışveriş yapmak, hem günlük hayatın vazgeçilmez bir parçası hem de Rusça öğrenenler için harika bir pratik fırsatıdır. Market alışverişi sırasında karşınıza çıkabilecek ifadeleri bilmek, hem kendinize güveninizi artırır hem de yerel halkla daha rahat iletişim kurmanızı sağlar. Özellikle Rusya’da ilk defa markete girdiğinizde, kasiyerin hızlıca konuşması veya ürünlerin isimlerinin farklı olması sizi biraz şaşırtabilir. Ama merak etmeyin, bu derste öğreneceğiniz ifadelerle markette alışveriş yapmak sizin için çok daha kolay ve eğlenceli olacak!
Benim ilk Rusya tecrübemde, markette “ekmek” ararken yanlışlıkla “balık” reyonuna gitmiştim. Arkadaşım İrina bana “хлеб” (hlep) demeyi öğretmişti ve o günden sonra markette kaybolmaz oldum! Şimdi, siz de markette kaybolmayın diye, bu dersi birlikte eğlenceli ve pratik bir şekilde işleyeceğiz.
Market Alışverişinde Temel Rusça Kelimeler
Aşağıdaki tabloda, markette alışveriş yaparken en çok karşılaşacağınız temel Rusça kelimeleri bulacaksınız. Bu kelimeleri öğrenmek, alışveriş sırasında işinizi çok kolaylaştıracak!
| Rusça (Кириллица) | Okunuş (Latin) | Türkçe Anlamı |
|---|---|---|
| хлеб | hlep | ekmek |
| молоко | malako | süt |
| вода | vada | su |
| яблоко | yablaka | elma |
| сыр | sır | peynir |
| курица | kuritsa | tavuk |
| цена | tsena | fiyat |
| сдача | zdaça | para üstü |
| пакет | paket | poşet |
| касса | kassa | kasa |
Bu kelimeleri birkaç kez yüksek sesle tekrar edin. Hatta evde bir alışveriş listesi hazırlarken bu kelimeleri kullanarak pratik yapabilirsiniz!
Örnek Diyalog: Market Alışverişi
Şimdi, markette alışveriş yapan bir müşteri ile kasiyer arasında geçen tipik bir diyaloğu inceleyelim. Diyalogda geçen ifadeleri ve bağlamı satır satır açıklayacağım.
Müşteri:
Здравствуйте! У вас есть хлеб?
(Zdravstvuyte! U vas yest hlep?)
Merhaba! Sizde ekmek var mı?
Burada “Здравствуйте” (Zdravstvuyte) resmi bir selamlaşmadır. Market çalışanlarına veya tanımadığınız kişilere bu şekilde selam verebilirsiniz.
Kasiyer:
Да, хлеб на той полке, рядом с молоком.
(Da, hlep na toy polke, ryadom s malakom.)
Evet, ekmek o rafta, sütün yanında.
“На той полке” (na toy polke) ifadesi “o rafta” anlamına gelir. Marketlerde ürünlerin yerini sormak için çok kullanışlıdır.
Müşteri:
Спасибо! А сколько стоит молоко?
(Spasibo! A skol’ko stoit malako?)
Teşekkürler! Peki, süt ne kadar?
“Сколько стоит…?” (Skol’ko stoit…?) “… ne kadar?” demektir. Fiyat sormak için en temel kalıptır.
Kasiyer:
Молоко стоит 80 рублей.
(Malako stoit vosem’desyat rubley.)
Süt 80 ruble.
Burada “рублей” (rubley) Rusya’nın para birimi olan ruble’nin çoğul halidir. Fiyatlar genellikle bu şekilde söylenir.
Müşteri:
Я возьму хлеб, молоко и сыр.
(Ya voz’mu hlep, malako i sır.)
Ekmek, süt ve peynir alacağım.
“Я возьму…” (Ya voz’mu…) “… alacağım” demektir. Almak istediğiniz ürünleri bu şekilde sıralayabilirsiniz.
Kasiyer:
Вам нужен пакет?
(Vam nujen paket?)
Poşet ister misiniz?
Rusya’da poşetler genellikle ücretlidir. Kasiyer size poşet isteyip istemediğinizi sorar.
Müşteri:
Да, пожалуйста.
(Da, pazhalusta.)
Evet, lütfen.
Kasiyer:
С вас 200 рублей.
(S vas dvesti rubley.)
Toplam 200 ruble.
“С вас…” (S vas…) ifadesi “Sizden …” anlamına gelir ve ödeme sırasında kullanılır.
Müşteri:
Вот, держите.
(Vot, derzhite.)
Buyurun, alın.
Kasiyer:
Ваша сдача 20 рублей. Спасибо за покупку!
(Vasha zdaça dvadtsat’ rubley. Spasibo za pokupku!)
Para üstünüz 20 ruble. Alışverişiniz için teşekkürler!
Müşteri:
Спасибо, до свидания!
(Spasibo, do svidaniya!)
Teşekkürler, hoşça kalın!
Diyalog Notları ve Kültürel İpuçları
- Rusya’da marketlerde genellikle kasiyerler çok hızlı konuşabilir. Panik yapmayın, anlamadığınızda “Повторите, пожалуйста” (Pavtarite, pazhalusta) yani “Lütfen tekrar eder misiniz?” diyebilirsiniz.
- Poşetler ücretli olduğu için, kasiyer “Вам нужен пакет?” diye mutlaka sorar. Eğer istemiyorsanız “Нет, спасибо” (Nyet, spasibo) diyebilirsiniz.
- Fiyatlar genellikle “рублей” (rubley) ile söylenir. 1 ruble için “рубль” (rubl), 2-4 için “рубля” (rublya), 5 ve üzeri için “рублей” (rubley) kullanılır. Bu küçük detay, Rusça’da sayılarla ilgili önemli bir gramer kuralıdır.
Gramer ve Kullanımda Dikkat Edilecek Noktalar
1. “Есть” ve “У вас есть…?” Kalıbı
Marketlerde bir ürünün olup olmadığını sormak için “У вас есть …?” (U vas yest …?) kalıbı kullanılır.
Örneğin:
– У вас есть яблоки? (U vas yest yablaki?) – Elmanız var mı?
Burada “есть” (yest) fiili “var” anlamına gelir. Türkçedeki “Var mı?” sorusunun karşılığıdır.
2. “Сколько стоит…?” ile Fiyat Sorma
Bir ürünün fiyatını öğrenmek için “Сколько стоит …?” (Skol’ko stoit …?) kalıbı kullanılır.
– Сколько стоит вода? (Skol’ko stoit vada?) – Su ne kadar?
Çoğul ürünlerde ise “Сколько стоят …?” (Skol’ko stoyat …?) kullanılır.
– Сколько стоят яблоки? (Skol’ko stoyat yablaki?) – Elmalar ne kadar?
3. “Я возьму…” ile Almak İstediğinizi Söyleme
“Я возьму …” (Ya voz’mu …) kalıbı “… alacağım” anlamına gelir.
– Я возьму сыр. (Ya voz’mu sır.) – Peynir alacağım.
4. Para Üstü: “Сдача”
Kasiyer size para üstünü verirken “Ваша сдача … рублей” (Vasha zdaça … rubley) der.
– Ваша сдача 10 рублей. (Vasha zdaça desyat’ rubley.) – Para üstünüz 10 ruble.
5. Kibar Olmak: “Пожалуйста” ve “Спасибо”
Rusya’da markette kibar olmak önemlidir.
– Пожалуйста (Pazhalusta) – Lütfen
– Спасибо (Spasibo) – Teşekkürler
Bu kelimeleri sıkça kullanmak, hem iletişiminizi kolaylaştırır hem de olumlu bir izlenim bırakır.
Gerçek Hayat Uygulamaları: Örnek Cümleler
Şimdi, öğrendiğimiz kelimeler ve kalıplarla günlük hayatta kullanabileceğiniz örnek cümlelere bakalım. Her cümleyi Rusça, okunuşu ve Türkçe çevirisiyle birlikte veriyorum.
- У вас есть курица?
- U vas yest kuritsa?
- Tavuk var mı?
- Сколько стоит яблоко?
- Skol’ko stoit yablaka?
- Elma ne kadar?
- Я возьму воду и хлеб.
- Ya voz’mu vadu i hlep.
- Su ve ekmek alacağım.
- Мне, пожалуйста, сыр.
- Mne, pazhalusta, sır.
- Bana peynir lütfen.
- Где находится молоко?
- Gde nakhoditsya malako?
- Süt nerede bulunuyor?
- Вам нужен пакет?
- Vam nujen paket?
- Poşet ister misiniz?
- Нет, спасибо.
- Nyet, spasibo.
- Hayır, teşekkürler.
- С вас 150 рублей.
- S vas sto pyatdesyat rubley.
- Toplam 150 ruble.
- Вот, держите.
- Vot, derzhite.
- Buyurun, alın.
- Ваша сдача 30 рублей.
- Vasha zdaça tridtsat’ rubley.
- Para üstünüz 30 ruble.
Kendi Rusya Tecrübemden Küçük Bir Hikaye
Bir gün Moskova’da, arkadaşım Dima ile markete gitmiştik. Dima, Rusya’da doğup büyümüş biri. Ben ise ilk defa kendi başıma alışveriş yapacaktım. Kasiyer bana hızlıca “Вам нужен пакет?” diye sordu. Ben de heyecanla “Да, пожалуйста!” dedim. Dima bana dönüp “Bak, artık tam bir Rus gibi alışveriş yapıyorsun!” dedi. O an, öğrendiğim basit ifadelerin ne kadar işe yaradığını anladım.
Siz de bu ifadeleri birkaç kez tekrar ettikten sonra, markette kendinize güvenle alışveriş yapabilirsiniz. Hatta Rusya’da bir markette alışveriş yaparken, kasiyerin size gülümseyerek “Спасибо за покупку!” demesi, gününüzü güzelleştirecek!
Pratik İçin Küçük Bir Oyun
Bir arkadaşınızla veya ailenizden biriyle market alışverişi rolü yapın. Biri müşteri, diğeri kasiyer olsun. Yukarıdaki diyalogları ve kelimeleri kullanarak alışverişi canlandırın. Hatta alışveriş listenizi Rusça hazırlayın!
Örneğin:
– хлеб, молоко, яблоко, сыр, вода
Bu şekilde hem kelimeleri hem de kalıpları daha iyi pekiştirebilirsiniz.
Sonuç ve Tavsiyeler
Bu derste, markette alışveriş yaparken kullanabileceğiniz temel Rusça ifadeleri, kelimeleri ve diyalogları öğrendiniz. Unutmayın, pratik yapmak çok önemli! Market alışverişi gibi günlük durumlarda öğrendiğiniz ifadeleri kullanmak, hem dil bilginizi geliştirir hem de yeni kültürleri keşfetmenizi sağlar.
Bir dahaki sefere markete gittiğinizde, bu ifadeleri kullanmaktan çekinmeyin. Hatta kasiyerle küçük bir sohbet başlatmaya çalışın. Emin olun, Ruslar sizin çabanızı takdir edeceklerdir!
Удачи! (Udachi!) – Bol şans!
Afiyet olsun ve iyi alışverişler!
