Rusya’da Ev Temizliği: Temel Kelimeler ve Günlük Hayat
Rusya’da yaşarken ya da Rusça konuşulan bir ülkede kısa süreliğine bile bulunsanız, ev temizliğiyle ilgili kelimeler ve ifadeler hayatınızı kolaylaştırır. Özellikle ev arkadaşınız varsa, aile yanında kalıyorsanız ya da Airbnb’de konaklıyorsanız, temizlikle ilgili konuşmak kaçınılmazdır. Benim de başıma geldi: Moskova’da ilk ev arkadaşım Lena ile temizlik konusunda anlaşmak için Rusça kelimeleri öğrenmek zorunda kalmıştım! Bu dersimizde, ev temizliğiyle ilgili temel Rusça kelimeleri, fiilleri ve pratik cümleleri öğreneceğiz. Böylece hem kendi evinizde hem de misafirlikte temizlikle ilgili rahatça konuşabileceksiniz.
Ev temizliği sadece hijyen için değil, aynı zamanda Rus kültüründe misafirperverlik ve düzen göstergesidir. Rusya’da eve misafir gelmeden önce temizlik yapmak adettendir. Ayrıca, “temizlik günü” (день уборки – den’ uborki) diye bir kavram vardır. Bu yüzden, bu kelimeleri öğrenmek hem günlük hayatta hem de kültürel olarak işinize yarayacak!
Temel Temizlik Kelimeleri Tablosu
Aşağıdaki tabloda, ev temizliğiyle ilgili en sık kullanılan Rusça kelimeleri bulacaksınız. Okunuşlarını da ekledim ki, pratik yaparken zorlanmayın!
| Rusça (Кириллица) | Okunuş (Latin) | Türkçe Anlamı |
|---|---|---|
| уборка | uborka | temizlik |
| подметать | podmetat’ | süpürmek |
| вытирать | vıtirat’ | silmek |
| протирать пыль | protirat’ pıl’ | toz almak |
| мыть посуду | mıyt’ posudu | bulaşık yıkamak |
| стирать одежду | stirat’ odejdu | çamaşır yıkamak |
| ведро | vedro | kova |
| тряпка | tryapka | bez |
| пылесос | pılesos | elektrikli süpürge |
| кухня | kuhhnya | mutfak |
| ванная | vannaya | banyo |
| спальня | spal’nya | yatak odası |
| гостиная | gostinaya | oturma odası |
Ana Diyalog: Lena ile Temizlik Günü
Şimdi, Moskova’daki ev arkadaşım Lena ile aramızda geçen tipik bir temizlik konuşmasını örnek alalım. Diyalogun ardından açıklamalar ve notlar bulacaksınız.
Lena: Привет, ты сегодня убираешь кухню?
Privet, tı sevodnya ubirayesh kuhnyu?
(Merhaba, bugün mutfağı sen mi temizliyorsun?)
Ben: Да, я подмету пол и вытру стол.
Da, ya podmetu pol i vytru stol.
(Evet, yerleri süpüreceğim ve masayı sileceğim.)
Lena: Отлично! Я тогда помою посуду и протру пыль в гостиной.
Otliçno! Ya togda pomoyu posudu i protruyu pıl’ v gostinoy.
(Harika! O zaman ben de bulaşıkları yıkarım ve oturma odasında toz alırım.)
Ben: А когда ты будешь стирать одежду?
A kogda tı budesh stirat’ odejdu?
(Peki, çamaşırları ne zaman yıkayacaksın?)
Lena: Думаю, завтра утром.
Dumayu, zavtra utrom.
(Sanırım yarın sabah.)
Diyalog Açıklamaları ve Notlar
- убираешь кухню?: “Kuhnyu” (mutfağı) kelimesi burada -ю (yu) ekiyle nesne durumunda. Rusçada nesne olan kelimeler genellikle bu şekilde çekimlenir.
- подмету пол: “Pol” (yer, zemin) kelimesiyle birlikte “podmetu” (süpüreceğim) kullanılıyor. “-у” eki, birinci tekil şahıs gelecek zaman çekimidir.
- вытру стол: “Stol” (masa) kelimesiyle “vytru” (sileceğim) fiili kullanılıyor.
- помою посуду: “Posudu” (bulaşıklar) kelimesiyle “pomoyu” (yıkayacağım) fiili.
- протру пыль: “Pıl’” (toz) kelimesiyle “protru” (alacağım, sileceğim) fiili.
- будешь стирать одежду?: “Stirat’” (yıkamak) fiilinin ikinci tekil şahıs gelecek zaman çekimi “budesh stirat’”.
Bu diyalogda, temizlik görevlerinin paylaşımı ve zamanlaması üzerinde duruluyor. Rusya’da ev arkadaşları arasında bu tür görev paylaşımı çok yaygındır. Hatta bazen “temizlik çizelgesi” (график уборки – grafik uborki) bile hazırlanır!
Gramer ve Kullanımda Öne Çıkan Noktalar
1. Fiillerin Kullanımı
- Подметать (süpürmek):
- Я подметаю (ya podmetayu) – Ben süpürüyorum
- Ты подметаешь (tı podmetayesh) – Sen süpürüyorsun
- Он/она подметает (on/ona podmetayet) – O süpürüyor
- Вытирать (silmek):
- Я вытираю (ya vıtirayu) – Ben siliyorum
- Ты вытираешь (tı vıtirayesh) – Sen siliyorsun
- Мыть (yıkamak):
- Я мою (ya moyu) – Ben yıkıyorum
- Ты моешь (tı moyesh) – Sen yıkıyorsun
- Стирать (çamaşır yıkamak):
- Я стираю (ya stirayu) – Ben çamaşır yıkıyorum
- Ты стираешь (tı stirayesh) – Sen çamaşır yıkıyorsun
2. Nesne Durumu (Винительный падеж)
Rusçada fiillerin nesnesi genellikle винительный падеж (vinitelniy padej – akuzatif) ile kullanılır. Örneğin:
- Я подметаю пол. (Ben yeri süpürüyorum.)
- Я вытираю стол. (Ben masayı siliyorum.)
- Я мою посуду. (Ben bulaşıkları yıkıyorum.)
Burada “пол”, “стол”, “посуду” kelimeleri nesne durumunda.
3. Sık Yapılan Hatalar
- “Подметать” fiilini “мыть” ile karıştırmak: “Мыть” genellikle yıkamak için kullanılır, süpürmek için değil!
- “Пыль” (toz) kelimesini çoğul kullanmak: Rusçada “пыль” genellikle tekil kullanılır.
- “Стирать” fiilini sadece “çamaşır yıkamak” için kullanmak gerekir, bulaşık için değil! Bulaşık için “мыть посуду” kullanılır.
4. Kültürel İpucu
Rusya’da temizlik sırasında genellikle “trapyka” (bez) ve “vedro” (kova) kullanılır. Elektrikli süpürgeye ise “pılesos” denir. Eğer bir evde “pılesos” yoksa, süpürge (веник – venik) ile süpürmek de yaygındır.
Gerçek Hayat Uygulamaları: Pratik Cümleler
Şimdi öğrendiğimiz kelimelerle günlük hayatta kullanabileceğiniz pratik cümlelere bakalım. Her cümleyi Rusça (Kiril), okunuşu ve Türkçe çevirisi ile verdim. Bu cümleleri evde, arkadaşlarınızla ya da Rusya’da konaklarken rahatça kullanabilirsiniz.
-
Я убираю комнату.
Ya ubirayu komnatu.
(Odamı temizliyorum.) -
Ты подметаешь пол в кухне?
Tı podmetayesh pol v kuhne?
(Mutfakta yerleri sen mi süpürüyorsun?) -
Пожалуйста, вытри стол после еды.
Pajalusta, vytri stol posle yedı.
(Lütfen yemekten sonra masayı sil.) -
Я мою посуду каждый день.
Ya moyu posudu kajdıy den’.
(Her gün bulaşık yıkıyorum.) -
Кто сегодня стирает одежду?
Kto sevodnya stirayet odejdu?
(Bugün çamaşırları kim yıkıyor?) -
Не забудь протереть пыль в гостиной.
Ne zabud’ proteret’ pıl’ v gostinoy.
(Oturma odasında toz almayı unutma.) -
Где ведро и тряпка?
Gde vedro i tryapka?
(Kova ve bez nerede?) -
Я пользуюсь пылесосом каждую субботу.
Ya pol’zuyus’ pılesosom kajduyu subbotu.
(Her cumartesi elektrikli süpürge kullanıyorum.) -
Можешь помочь мне убрать ванную?
Mozhesh pomoch’ mne ubrat’ vannuyu?
(Banyoyu temizlememe yardım edebilir misin?) -
Когда у нас день уборки?
Kogda u nas den’ uborki?
(Bizim temizlik günümüz ne zaman?)
Kendi Tecrübem ve Hayali Arkadaşım Dima ile Temizlik Maceramız
Moskova’da ilk taşındığımda, ev arkadaşım Dima ile temizlik konusunda epey komik anılarımız olmuştu. Dima, temizlik yapmayı pek sevmezdi ama annesi gelmeden önce evi pırıl pırıl yapmak zorunda kalırdık. Bir gün şöyle bir konuşma geçti:
Dima: Эмре, ты видел мою тряпку?
Emre, tı videl moyu tryapku?
(Emre, benim bezimi gördün mü?)
Ben: Она в ведре на кухне.
Ona v vedre na kuhne.
(O, mutfakta kovada.)
Dima: Спасибо! Сегодня мама приедет, надо всё убрать!
Spasibo! Sevodnya mama priyedet, nado vsyo ubrat’!
(Teşekkürler! Bugün annem gelecek, her şeyi temizlememiz lazım!)
O gün, Dima ile birlikte “пылесос” (elektrikli süpürge) ile evi süpürdük, “мыли посуду” (bulaşık yıkadık) ve “вытирали пыль” (toz aldık). Dima’nın annesi geldiğinde evi tertemiz görünce çok mutlu olmuştu. Rusya’da aile büyükleri için temizlik çok önemli, bunu unutmayın!
Dersin Özeti ve Son Tavsiyeler
Bu derste, ev temizliğiyle ilgili temel Rusça kelimeleri, fiilleri ve pratik cümleleri öğrendik. Artık “mutfağı kim temizleyecek?”, “bulaşıklar yıkandı mı?” gibi soruları rahatça sorabilir ve cevaplayabilirsiniz. Unutmayın, Rusya’da temizlik sadece hijyen değil, aynı zamanda saygı ve misafirperverlik göstergesidir.
Kendi evinizde ya da Rusya’da bir arkadaşınızla yaşarken bu kelimeleri ve cümleleri sık sık kullanacaksınız. Pratik yapmak için evde kendi kendinize ya da bir arkadaşınızla bu diyalogları tekrar edin. Hatta, temizlik yaparken Rusça konuşmayı deneyin – hem eğlenceli hem de öğretici olur!
Bir sonraki derste, belki de “alışveriş” ya da “yemek pişirme” ile ilgili kelimeleri öğreniriz. Şimdilik, “уборка” (temizlik) konusunda ustalaştınız diyebiliriz. Удачи! (Başarılar!)
