Varlıklara ad olan sözcüklere isim denir. İsimler, insan, hayvan, bitki,
eşya ve soyut kavramları adlandıran sözcüklerdir.
|
|
|
|
дом (ev) |
нарóд (halk) |
|
шкóла (okul) |
экипáж (ekip, grup) |
|
словáрь (sözlük) |
толпá (kalabalık) |
|
студéнт (öğrenci) |
человéчество (insanlık) |
|
кóшка (kedi) |
молодёжь (gençlik) |
|
Россия (Rusya) |
здорóвье (sağlık) |
|
Москвá (Moskova) |
белизнá (beyazlık) |
|
Стамбýл (İstanbul) |
красотá (güzellik) |
|
Тýрция (Türkiye) |
дух (ruh) |
|
Земля (Dünya) |
смéлость (cesaret) |
|
Сергéй (Sergey) |
рáдость (sevinç) |
|
|
|
Yukarıda sıralanan sözcükler birer isimdirler. Bunlar tanımda belirttiğimiz
somut ve soyut nesneleri adlandırmaktadırlar.
İSİMLERİN TÜRLERİ – КАТЕГОРИИ ИМЁН
Rusçada isimler genel olarak Türkçede olduğu gibidirler. Bunların türleri ve özelliklerini sırayla görelim.
Rusçada isimler aşağıda gördüğümüz dört gruptan birine girerler.
1. Cins isimler
2. Özel isimler
3. Soyut isimler
4. Topluluk isimleri
Bu grupları teker teker ele alıp Türkçe karşılıkları ile inceleyelim.
1. CİNS İSİMLER
Türkçedeki; “ağaç, ev, masa, kedi, elma, su” gibi sözcükler bu tip isimlerdir. Bunlar gösterdikleri varlıkların tümüne aittir. Örneğin, “ağaç” sözcüğü tüm ağaç cinslerinin ortak ismidir. Öğrenci sözcüğü tüm öğrenciler için kullanılan bir isimdir. Bu isimlerin Rusça karşılıkları da şunlardır:
|
дéрево (ağaç) |
кóшка (kedi) |
|
дом (ev) |
яблоко (elma) |
|
стол (masa) |
водá (su) |
sözcükleri isimlendirdikleri türün hepsine isim olan ve hepsi tarafından paylaşılan isimlerdir. Bunlar birer CİNS İSİM’dir.
2. ÖZEL İSİMLER
Yukarıda gördüğümüz ve bir türün hepsine ait olan isimlere karşın, sadece bir tek şeye ait olan ve yalnız onu belirten isimler vardır. Bunlara ÖZEL İSİM denir. Çoğunlukta şahıs ve yer isimleri bu türde sayılırlar.
|
Ивáн (İvan) |
Россия (Rusya) |
|
Ахмéт (Ahmet) |
Тýрция (Türkiye) |
|
Москвá (Moskova) |
Амéрика (Amerika) |
|
Стамбýл (İstanbul) |
Париж (Paris) |
|
Господин Петрóв (Bay Petrov) |
|
Özel isimlerin baş harfleri her zaman büyük harfle yazılır.
3. SOYUT İSİMLER
Elle tutulup gözle görülen ve yukarıda gördüğümüz tür isimlerle isimlendirilen varlıklardan başka, birer kavram, nitelik, durum gösteren isimler vardır ki bunlar SOYUT İSİMLER türünü oluştururlar.
|
страх (korku) |
красотá (güzellik) |
|
добротá (iyilik, iyi kalplilik) |
счáстье (mutluluk) |
|
дух (ruh) |
надéжда (ümit) |
|
вéра (inanç) |
рáдость (mutluluk, sevinç) |
4. TOPLULUK İSİMLERİ
Aynı cinsten birçok varlığı topluca adlandıran, onları bir bütün olarak belirten sözcüklere TOPLULUK İSİMLERİ denir.
|
лес (orman) |
молодёжь (gençlik) |
|
толпá (kalabalık) |
человéчество (insanlık) |
|
экипáж (ekip, grup) |
студéнчество (öğrencilik) |
|
семья (aile) |
|
BİLEŞİK İSİMLER – СЛОЖНЫЕ ИМЕНА СУЩЕСТВИТЕЛЬНЫЕ
Genel olarak dört grupta topladığımız yukarıda isimler, çoğunlukla bir fiil kökü ile birleşerek BİLEŞİK İSİMLER’i meydana getirirler.
сам (kendi, kendisi)
варить (pişirmek, kaynatmak)
сам-о-вáр (semaver)
пар (buhar)
ходить (gitmek)
пар-о-хóд (buharlı gemi)
Yukarıdaki örneklerde görüldüğü gibi, ismin kendisi, fiilin kökü ve okutma seslisi “o”‘nun birleşiminden bütünüyle farklı yazılış ve anlamı olan yeni BİLEŞİK İSİM oluşmaktadır. Bu tip sözcüklere Rusçada sıkça rastlamak mümkündür.
